Ten westen van Amsterdam Centraal ontspoorde een Intercity. Er raakte niemand gewond, maar de schade was aanzienlijk. De ontsporing was het gevolg van het duwen van materieel, een krappe S-bocht en de gereden snelheid.

NS Reizigers reed sinds twee jaar met duw-trek-materieel: aan één kant van de trein bevond zich de locomotief, aan de andere kant een stuurstand van waaruit de trein ook bestuurd kon worden. Met deze combinatie kon een trein makkelijk van rijrichting wisselen zonder dat de loc moest "omlopen".

De Intercity van Maastricht naar Haarlem bestond uit zo'n duw-trek-combinatie. Bij vertrek uit Amsterdam Centraal reed de loc achterop, de trein werd dus geduwd. Toen de trein door een set wissels reed, ontspoorde het laatste rijtuig. De loc reed hierdoor een ander spoor op dan de rest van de trein en duwde de ontspoorde wagon dwars over de sporen, waarbij een bovenleidingsportaal werd geramd. Hierdoor stortte de complete bovenleidingsconstructie op het Westelijk Eiland in.

De Onderzoeksraad voor Veiligheid deed uitgebreid onderzoek naar de ontsporing. Zij concludeerde dat de ontsporing werd veroorzaakt doordat er een te grote duwkracht werd uitgeoefend in combinatie met de krappe boogstralen van de wissels en de gereden snelheid. Deze risico's waren wel onderzocht in een simulatie, maar nooit in de praktijk.

Bronnen

• "Opnieuw trein ontspoord op Amsterdam CS" (Trouw, maandag 15 augustus 2005)
• "Geen gemeenschappelijke oorzaak treinontsporingen" (Infrasite, vrijdag 1 december 2006)
• "Ontsporing, 15 augustus 2005" (Onderzoeksraad voor Veiligheid, donderdag 20 december 2007)

Vergelijkbare ongevallen

• Gasselte 1915: Tussen Gasselte en Gasselternijveen ontspoorde een reizigerstrein, waarmee ook de lijn werd geïnspecteerd. Er vielen geen gewonden.
• Voorburg 2020: Vlak na vertrek uit Den Haag Centraal ontspoorde een reizigerstrein. De ontsporing veroorzaakte grote schade aan het spoor en werd veroorzaakt door een defect aan het remsysteem van de trein.
• Amsterdam 2005 (6 juni): Op station Amsterdam Centraal ontspoorden vijf wagens van een grindtrein, doordat een wielband van een wagen defect raakte. De wagens ploegden door de ballast en beschadigden kabels van de beveiliginginstallatie. Er vielen geen gewonden.
• Baarn 1999: Bij Baarn ontspoorde een reizigerstrein op een wissel door een defect in een van de wielen. Er vielen geen gewonden.
• Ede 1885: Tussen Ede en Veenendaal ontspoorde de sneltrein uit Arnhem. Een conducteur kwam om het leven.
• Hedel 1966: Op de Maasbrug bij Hedel ontspoorde een sneltrein. Twee wagens gleden van het talud af. Er vielen tientallen lichtgewonden.
• Amsterdam 2008: Bij Amsterdam Muiderpoort ontspoorde een goederentrein door een warmgelopen aspot. Er vielen geen gewonden, maar de schade liep in de miljoenen euro's.
• Harderwijk 1896: Op station Harderwijk ontspoorde een trein, waardoor een pakmeester om het leven kwam.
• Harlingen 1868: De ketel van een locomotief op station Harlingen ontplofte. Door de klap kwam de stoker om het leven.
• Assel 1971: Nabij Assel, tussen Amersfoort en Apeldoorn, ontspoorde een olietrein door een defect aan een draaistel. De ketelwagens sloegen lek en de uitstromende olie vatte vlam. Door snel optreden van de brandweer kon een bosbrand worden voorkomen.

Andere ongevallen in de buurt

• Amsterdam 1965 (0 km): Op Amsterdam Centraal ontspoorde een rangeerstel doordat een wissel onder de trein werd getrokken. Er vonden geen persoonlijk ongelukken plaats, maar zowel de trein als de infrastructuur liepen grote schade op.
• Amsterdam 2005 (10 juni) (0 km): Op Amsterdam Centraal ontspoorde een lege kolentrein. Vier dagen eerder waren beveiligingskabels beschadigd bij een andere ontsporing. Doordat deze niet veilig waren gerepareerd, kon de kolentrein een wissel berijden dat in een verkeerde stand lag.
• Amsterdam 2005 (6 juni) (0 km): Op station Amsterdam Centraal ontspoorden vijf wagens van een grindtrein, doordat een wielband van een wagen defect raakte. De wagens ploegden door de ballast en beschadigden kabels van de beveiliginginstallatie. Er vielen geen gewonden.
• Amsterdam 1947 (0 km): Een reizigerstrein ontspoorde op Amsterdam Centraal toen het wissel onder de trein werd omgelegd. De trein ramde een bovenleidingsmast, waardoor het hele emplacement zonder spanning kwam en diverse elektrische treinen strandden.
• Amsterdam 1925 (0 km): Een losse locomotief botste op Amsterdam Centraal op een stilstaande reizigerstrein. Er vielen zeven lichtgewonden.
• Amsterdam 1937 (1 km): Op station Amsterdam Centraal botste een elektrische trein op een stilstaande stoomtrein. Er vielen geen gewonden. De elektrische trein, die leeg was, kon niet meer op tijd remmen vanwege technische problemen.
• Amsterdam 1975 (1 km): In Amsterdam botste een internationale trein frontaal op een stoptrein. Er vielen tientallen gewonden. De machinist zou door rood hebben gereden.
• Amsterdam 2004 (1 km): Aan de oostzijde van Amsterdam Centraal botst een leegmattrein frontaal op een Intercity. 19 reizigers raken gewond. De botsing werd veroorzaakt door een STS-passage van de leegmattrein.
• Amsterdam 2012 (1 km): Op 21 april 2012 botsten een Intercity en een Sprinter van de NS frontaal nabij het Amsterdamse Westerpark. Hierbij vielen tientallen gewonden, waarvan één persoon later overleed. Het ongeluk werd veroorzaakt doordat de Sprinter een STS was gepasseerd en in de rijweg van de Intercity terechtkwam. Tekortkomingen in het ATB-systeem zorgden ervoor dat de machiniste van de Sprinter haar fout niet direct opmerkte.
• Amsterdam 1903 (1 km): Ten westen van Amsterdam Centraal ontspoorde een reizigerstrein, omdat het wissel te vroeg werd omgegooid. Er viel een lichtgewonde.