Op 21 april 2012 botsten een Intercity en een Sprinter van de NS frontaal nabij het Amsterdamse Westerpark. Hierbij vielen tientallen gewonden, waarvan één persoon later overleed. Het ongeluk werd veroorzaakt doordat de Sprinter een STS was gepasseerd en in de rijweg van de Intercity terechtkwam. Tekortkomingen in het ATB-systeem zorgden ervoor dat de machiniste van de Sprinter haar fout niet direct opmerkte.
n het weekeinde van 21 april vonden er werkzaamheden plaats aan het spoor tussen Amsterdam CS en Amsterdam Sloterdijk. Daardoor waren er rond Singelgracht Aansluiting minder sporen beschikbaar dan gebruikelijk. Treinen in beide richtingen moesten om beurten gebruik maken van hetzelfde spoor.
Dit spoor werd even na 18.00 uur bereden door een goederentrein, die vertraagd was. Hierdoor moest de Intercity Den Helder-Nijmegen even wachten voor een rood sein, voordat deze haar weg kon vervolgen richting Amsterdam CS. Ondertussen vertrok vanaf CS de Sprinter Rotterdam-Uitgeest. Ook deze Sprinter kreeg bij de Singelgracht een geel sein, gevolgd door een rood sein, omdat de Intercity inmiddels alweer kon doorrijden.
De machiniste van de Sprinter passeerde echter het rode sein en kwam in de rijweg van de tegemoetkomende Intercity terecht. Tevens pikte haar ATB-systeem de ATB-code op die voor de Intercity was bestemd, waardoor ze de melding kreeg dat ze haar snelheid kon verhogen.
De machinisten van de Intercity (de trein werd bestuurd door een leerling-machinist, begeleid door zijn mentor), kregen op dat moment een terugval in hun ATB-code. Tegelijkertijd zagen ze de Sprinter naderen. De machinist zette een snelremming in en gaf een geluidssignaal met de tyfoon. Kort daarna zag ook de machinist van de Sprinter de Intercity op zich afkomen en zette eveneens een snelremming in. De treinen raakten elkaar frontaal met snelheden van 20 tot 25 km/h.
Direct na de botsing werden massaal hulpdiensten ingeschakeld. Binnen acht minuten waren de eerste hulpverleners ter plaatse. De evacuatie van de treinen werd bemoeilijkt doordat de ongevalslocatie op een spoortalud lag, geflankeerd door hoge hekken. Rond 21.00 uur waren alle reizigers en personeelsleden uit de treinen gehaald, waaronder 137 gewonden. Een dag later overleed één reiziger uit de Intercity aan haar verwondingen.
nderzoek wees uit dat de Sprinter inderdaad een STS was gepasseerd. De machiniste was afgeleid door een andere trein, die een onjuiste verlichting voerde. Voor haar aandeel in de botsing is zij veroordeeld tot het uitvoeren van een taakstraf.
ProRail en NS beloofden na het ongeval een betere planning van het treinverkeer om toekomstige treinconflicten te voorkomen en meer seinen uit te rusten met ATB-Vv, dat STS-passages kan voorkomen. Het sein dat de Sprinter ten onrechte was gepasseerd, was daar niet mee uitgerust.
Bronnen
Social media
Youtube
Vergelijkbare ongevallen
- Amersfoort 2006: Dit ongeval is nog niet beschreven.
- Amsterdam 2004: Aan de oostzijde van Amsterdam Centraal botst een leegmattrein frontaal op een Intercity. 19 reizigers raken gewond. De botsing werd veroorzaakt door een STS-passage van de leegmattrein.
- Arnhem 2006: Op station Arnhem botste een goederentrein op een reizigerstrein. Er vielen tientallen gewonden. De machinist van de goederentrein was door een rood sein gereden, maar werd daar later van vrijgesproken, omdat de seinplaatsing onduidelijk was.
- Breda 1894: Bij Breda botsten twee goederentreinen op elkaar. Er vielen twee doden.
- Ede 1926
- Delft 1941 (juni): Op station Delft reed een trein uit Rotterdam in op een rangerende goederentrein. Er vielen geen gewonden.
- Delft 1941 (augustus): Op station Delft botste een rangeertrein op een goederentrein uit Den Haag, die door een onveilig sein was gereden. Er vielen geen gewonden.
- Maarn 1939: Bij station Maarn botste een reizigerstrein op een zandtrein, die door een onveilig sein was gereden. De hoofdgeleider van de zandtrein raakte zwaargewond.
- Leidschendam 1938: Bij de remise in Leidschendam botsten twee treinen frontaal op elkaar, nadat een van de twee door een onveilig sein was gereden. Een van de machinisten raakte lichtgewond.
- Nuth 1914: Bij station Nuth botsten twee reizigerstreinen op elkaar. Een remmer kwam om het leven. Een van de treinen zou door een onveilig sein zijn gereden.
Andere ongevallen in de buurt
- Amsterdam 1903 (0 km): Ten westen van Amsterdam Centraal ontspoorde een reizigerstrein, omdat het wissel te vroeg werd omgegooid. Er viel een lichtgewonde.
- Amsterdam 1839 (0 km): Op station d'Eenhonderd Roe werd de trein uit Haarlem door een verkeerde wisselstand een zijspoor op geleid, waar hij in de rijtuigenloods in botsing kwam met een aantal wagons. Daarnaast verloor de locomotief zijn schoorsteen. Er vielen geen gewonden.
- Amsterdam 1965 (1 km): Op Amsterdam Centraal ontspoorde een rangeerstel doordat een wissel onder de trein werd getrokken. Er vonden geen persoonlijk ongelukken plaats, maar zowel de trein als de infrastructuur liepen grote schade op.
- Amsterdam 2005 (augustus) (1 km): Ten westen van Amsterdam Centraal ontspoorde een Intercity. Er raakte niemand gewond, maar de schade was aanzienlijk. De ontsporing was het gevolg van het duwen van materieel, een krappe S-bocht en de gereden snelheid.
- Amsterdam 2005 (10 juni) (1 km): Op Amsterdam Centraal ontspoorde een lege kolentrein. Vier dagen eerder waren beveiligingskabels beschadigd bij een andere ontsporing. Doordat deze niet veilig waren gerepareerd, kon de kolentrein een wissel berijden dat in een verkeerde stand lag.
- Amsterdam 2005 (6 juni) (1 km): Op station Amsterdam Centraal ontspoorden vijf wagens van een grindtrein, doordat een wielband van een wagen defect raakte. De wagens ploegden door de ballast en beschadigden kabels van de beveiliginginstallatie. Er vielen geen gewonden.
- Amsterdam 1947 (1 km): Een reizigerstrein ontspoorde op Amsterdam Centraal toen het wissel onder de trein werd omgelegd. De trein ramde een bovenleidingsmast, waardoor het hele emplacement zonder spanning kwam en diverse elektrische treinen strandden.
- Amsterdam 1925 (1 km): Een losse locomotief botste op Amsterdam Centraal op een stilstaande reizigerstrein. Er vielen zeven lichtgewonden.
- Amsterdam 1937 (2 km): Op station Amsterdam Centraal botste een elektrische trein op een stilstaande stoomtrein. Er vielen geen gewonden. De elektrische trein, die leeg was, kon niet meer op tijd remmen vanwege technische problemen.
- Amsterdam 1975 (2 km): In Amsterdam botste een internationale trein frontaal op een stoptrein. Er vielen tientallen gewonden. De machinist zou door rood hebben gereden.