In de nadagen van de Tweede Wereldoorlog ontspoorde bij Ede een trein met Duitse militairen, nadat verzetsleden het spoor hadden gesaboteerd. Er vielen 15 doden onder de inzittenden.

In de nacht van 5 op 6 september 1944 werd door verzetsleden uit Ede een stuk spoor gesaboteerd. De spoorstaaf werd losgehaald en naar het midden van het spoor geschoven. De eerste trein die het spoor bereed, was een Duits troepentransport.

De trein, die bestond uit drie elektrische locomotieven en ruim dertig rijtuigen en goederenwagens, ontspoorde. Reizigerswagons liepen extra schade op doordat ze werden verbrijzeld door een locomotief die zich in het midden van de trein bevond.

Gewonden werden opgevangen in naburige boerderijen die werden gevorderd door de Duitsers, voordat ze naar het ziekenhuis in Arnhem werden gebracht. De opruimwerkzaamheden werden nog tweemaal beschoten door de geallieerde luchtmacht, maar op 8 september reden de eerste treinen alweer over een inderhaast aangelegd noodspoor.

De Duitsers hebben nooit wraak genomen voor de aanslag. Wellicht waren ze van mening dat het spoor was beschadigd door luchtaanvallen.

Bronnen

• "Aanslag door het verzet: een Duitse legertrein ontspoort bij Ede" (Omroep Gelderland, vrijdag 8 september 2017)
• "Aanslag op trein bij Ede" (Wikipedia, dinsdag 5 november 2019)

Vergelijkbare ongevallen

• Heerenveen 1869: Bij station Heerenveen zakte een reizigerstrein door een beweegbare brug. Er vielen enkele gewonden.
• Warmond 1843: Op 10 maart 1843 vond het eerste fatale spoorwegongeval van Nederland plaats. Op de brug over de Leede ontspoorde een locomotief van de HIJSM, waarbij de machinist om het leven kwam.
• Heeze 1978: Bij Heeze ontspoorde een lege reizigerstrein, doordat deze te hard door een wissel reed. De kop van de trein kwam in een tuin tot stilstand, slechts meters van een woonhuis. Een passagierende NS-medewerker raakte gewond.
• Almelo 1907: Bij binnenkomst op station Almelo ontspoorde een sneltrein. De locomotief en tender vielen om en verpletterden de machinist en de stoker. Oorzaak was waarschijnlijk een te hoge snelheid.
• Hilversum 1949: Op station Hilversum ontspoorde een reizigerstrein, omdat de trein te snel reed. Er vielen een aantal lichtgewonden, maar de schade aan de infrastructuur was aanzienlijk.
• Zandvoort 1890: Tussen Overveen en Zandvoort ontspoorde een reizigerstrein. De stoker kwam om het leven, enkele passagiers raakten gewond.
• Woerden 1960: Bij Woerden reed een militaire trein met twee maal de toegestane snelheid door een wissel en ontspoorde. Twee inzittenden kwamen om het leven.
• Watergraafsmeer 1950: Een reizigerstrein uit Amersfoort ontspoorde op een wissel bij de Watergraafsmeer. Er vielen zeven gewonden. De machinist was met zeker 90 km/u door een afleidend wissel gereden.
• Apeldoorn 2003: Bij station Apeldoorn ontspoorde een goederentrein, die te snel door een wissel reed. Er vielen geen slachtoffers, maar de schade aan de trein en de infrastructuur was aanzienlijk.
• Waterhuizen 1991: Bij Waterhuizen Aansluiting ontspoorde een reizigerstrein doordat een wissel te snel werd bereden. Er vielen drie gewonden.

Andere ongevallen in de buurt

• Ede 1885 (1 km): Tussen Ede en Veenendaal ontspoorde de sneltrein uit Arnhem. Een conducteur kwam om het leven.
• Veenendaal 2002 (1 km): In Veenendaal botste een internationale trein op een auto en de oplegger van een vrachtwagen. De bestuurder van de auto kwam daarbij om het leven. Twee wagens van de trein ontspoorden en er ontstond brand in de locomotief. Het ongeluk werd veroorzaakt door een fout bij werkzaamheden aan de overweginstallatie, waardoor deze niet in werking trad bij het naderen van de trein.
• Ede 1971 (2 km): Bij Ede ontspoorden vijftien wagens van een lege ertstrein, waarschijnlijk door een te hoge snelheid. Het spoor en vijf bovenleidingportalen werden vernield.
• Veenendaal 1865 (3 km): Op station Veenendaal botste een reizigerstrein op een rangerende goederentrein. Er vielen tien lichtgewonden. Het ongeluk werd veroorzaakt doordat een seinlicht was gedoofd.
• Ede 1938 (4 km): Op station Ede reed een trein uit Amersfoort door een rood sein en botste tegen de sneltrein Arnhem-Utrecht. Twee reizigers en een machinist raakten gewond.
• Ede-Wageningen 1949 (4 km): Bij station Ede-Wageningen ontspoorde door een materieeldefect een goederentrein, die daarop deels in brand vloog.
• Ede 1926 (4 km)
• Lunteren 1981 (5 km): Op station Lunteren wist een machinist, door de gladde rails, zijn trein niet op tijd voor een rood sein te stoppen. De trein gleed door en botste frontaal op een tegemoetkomende trein. Er vielen zes lichtgewonden.
• Wolfheze 1949 (12 km): Bij Wolfheze reed een militaire trein door een stootjuk. Een andere reizigerstrein reed op de wrakstukken in. Er vielen vier gewonden.
• Dodewaard 1975 (13 km): Bij Dodewaard reden twee goederentreinen achter op elkaar. Beide treinen reden in de richting Rotterdam. Eén machinist raakte gewond.